Ο ρόλος ενός βιβλιοκριτικού δεν διαφέρει πολύ από το ρόλο ενός δημιουργού. Ο δημιουργός συνθέτει, ο κριτικός αναλύει. Ο δημιουργός δομεί, ο κριτικός αποδομεί. Δύο πορείες με ίδια διεύθυνση, αλλά με αντίθετη φορά. Επιπλέον ο δημιουργός ίσως δεν έχει συνείδηση κατά τη δημιουργία, ίσως η δημιουργία αποτελεί μια ενστικτώδη πράξη, ο κριτικός όμως οφείλει να κρίνει συνειδητά. Στους Βατράχους του Αριστοφάνη έχουμε τον πρώτο ποιητικό διαγωνισμό. Βάζουν τους στίχους σε ζυγαριά.
Η ποιητική συλλογή της Χρυσάνθης με τον εύγλωττο τίτλο Lacrimosa κυκλοφόρησε, σε μια περίοδο που προβλήματα και δυσκολίες περισσεύουν στην καθημερινότητά. Και μάλιστα μετά από μια περίοδο έντονων ψυχολογικών πιέσεων κατά την περίοδο του εγκλεισμού. Βιώσαμε δύσκολες καταστάσεις. Επομένως θα το χαρακτήριζα παιδί του εγκλεισμού. Το περίμενα μελαγχολικό. Και διαβάζω:
LACRIMOSA, για να αναφερθώ στο τίτλο της τελευταία της ποιητικής συλλογής το 2021, σημαίνει τη δακρύβρεχτη, λέξη που αναφέρεται στο ποίημα Ρέκβιεμ το τελευταίο της συλλογής.
Τα 39 ποιήματα της συλλογής θεωρητικά χωρίζονται σε τρεις ενότητες. Στη πρώτη ενότητα βλέπουμε τους «μικρούς θανάτους της μέρας» που μας φέρνουν «αλλαγή πορείας» στη ζωή «Αλλαγή» που «στις ρωγμές του προσώπου» γίνονται ορατές «οι μεγάλες απαντήσεις της μοίρας»
Έμφυλοι συμβολισμοί και αντιθέσεις στην ποιητική της Χρυσάνθης Ιακώβου
Η τελευταία ποιητική συλλογή της Χρυσάνθης Ιακώβου, "lacrimosa" (βακχικόν, 2021) συνεχίζει την ποιητική πορεία θεμελιωμένη σε μία "φωτογραφική εικαστική", που είχε χαράξει από την πρώτη της εμφάνιση στα γράμματα. Όλες οι συνθέσεις μοιάζουν με την ποιητική περιγραφή μιας φωτογραφίας, από την οποία εξάγεται το στοχαστικό περιεχόμενο.
Επίκεντρο του προβληματισμού της δημιουργού είναι οι σχέσεις των ανθρώπων (οφειλές), ειδικά της γυναίκας, η θνητότητα (σύντομο ταξίδι, φωνές από μακριά) και η μνήμη (παρελθόν, δισταγμός) και οι απορρίψεις της ζωής. Οι αρνήσεις και οι αντιθέσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ποιητικού αναστοχασμού (χωρίς άφεση, οι επόμενες μέρες, δυνητική βροχή, εμπόλεμες χώρες, φωνές από μακριά).
Νομίζω πως τελικά δεν υπάρχει ερωτηματικό σε αυτή την ερώτηση. Ή μάλλον τώρα που το καλοσκέφτομαι, ακόμα και να υπάρχει εμένα απαντήσεις δεν θα μου δώσει, δεν με αφορά για την ακρίβεια.
«Ένα ένδοξο απόγευμα / που μας αξίωσε / με μια ρωγμή αλήθειας»
Είχα και παλαιότερα αναφερθεί στα ποιήματα της φιλολόγου και δημοσιογράφου Χρυσάνθης Ιακώβου. Και οι τρεις ποιητικές συλλογές της (Αχ-έρων, Τεθλασμένοι χρόνοι, Lacrimosa) κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Βακχικόν. Το βιβλίο με τίτλο «Lacrimosa» είναι το πιο πρόσφατό της και η ίδια έχει πει χαρακτηριστικά σε συνέντευξή της στον Κώστα Στοφόρο και Τον δρόμο της Αριστεράς[1], απαντώντας σε σχετική του ερώτηση «Lacrimosa θα πει δακρύβρεχτη στα λατινικά, από τη φράση lacrimosa dies, δηλαδή δακρύβρεχτη μέρα, που ακούγεται στη νεκρώσιμη ακολουθία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ήθελα να εισάγω με αυτόν τον τρόπο έναν προβληματισμό, να δώσω ένα στίγμα για τα υπαρξιακά και κοινωνικά ζητήματα που προσπαθώ να θέσω στα ποιήματά μου. Εκτός αυτού, τον διάλεξα λόγω του τελευταίου ποιήματος της συλλογής, του «Ρέκβιεμ». Ένα βράδυ παρακολουθούσα την ταινία του Terrence Malick «Το δέντρο της ζωής» και σε μια σκηνή ακούγεται το «Lacrimosa» του Zbigniew Preisner. Με μάγεψε το συγκεκριμένο κομμάτι, το οποίο αναζήτησα στη συνέχεια στο YouTube και από το οποίο προέκυψε το ποίημα «Ρέκβιεμ». Θεώρησα ότι το Lacrimosa ταίριαζε ως τίτλος και με το περιεχόμενο της συλλογής, αλλά και με το βροχερό εξώφυλλο, το οποίο είναι δική μου φωτογραφία».
