Κύρους Κατάβαση, του Νίκου Μπατσικανή

Κύρους Κατάβαση, ποίηση, του Νίκου Μπατσικανή (Εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2013)

Παρελθόν και παρόν, νοσταλγία, η μυθοποίηση της παιδικής ηλικίας σε μια θλιβερή αντίθεση με το παρηκμασμένο σήμερα, ο χώρος, ο τόπος, η πατρίδα. «Λόγια και θύμησες –ψίχουλα στο τραπέζι της μνήμης».

Ο κόσμος του Νίκου Μπατσικανή στο τελευταίο του βιβλίο είναι ένας κόσμος που υποφέρει, που έχει παραδοθεί στην απόλυτη διαφθορά και που είναι καταδικασμένος να ζει σε μια συνεχή αντιδιαστολή με το αγνό και αθώο παρελθόν της παιδικής ηλικίας («Τ’ ασίγαστο κύμα της μνήμης γεμάτο κοχλάδια του παρελθόντος κι η σύγκριση αναπόφευκτή»).

Στο σήμερα «τα περάσματα στενεύουν», βαδίζουμε «τυφλοί στο άγνωστο», είμαστε ναυαγοί και είμαστε «μόνοι στη μόνη ακτή του κόσμου». Η αποξένωση, η βιαιότητα, η θεοποίηση του χρήματος, μια ανάλγητη κοινωνία που πορεύεται δίχως ιδανικά, ένας κόσμος με «θεμέλια σαθρά».

Μοναδική εξαίρεση ο ποιητής, αυτός που πασχίζει να σηκώσει «τα βάσανα του κόσμου στις πλάτες του», αυτός που κατέχει τον ύψιστο τίτλο τιμής –αλλά «μα πώς να είσαι ποιητής στις μέρες μας;». Το ερώτημα παραμένει αναπάντητο.

Η χαμένη μας ευτυχία βρίσκεται στο παρελθόν, στο μακρινό παρελθόν, σε αυτό της παιδικής ηλικίας. Ο παιδικός κόσμος του Νίκου Μπατσικανή είναι μυθοποιημένος, είναι τόσο ονειρικά πλασμένος μέσα στη μνήμη και στην απόσταση που δίνει ο χρόνος που σε κάνει να πονάς.

Η φτώχεια, η ορφάνια, η σκληρή καθημερινότητα στα στενά όρια μιας μικρής κωμόπολης, όλα έχουν αποκτήσει σήμερα μια αθεράπευτη γοητεία («Μικρό το σπίτι κι ο σοφράς μα η ευτυχία ολούθε»). Το πένθος, η μέρα της Λαμπρής, το σχολείο, ο «Θεοπαίχτης» ιερέας, η Αποκριά, ο πρώτος κινηματογράφος, ο ξέχειλος ενθουσιασμός και η αθωότητα της παιδικής ηλικίας.

Και πάνω απ’ όλα ο τόπος, η Πελασγία, η «μήτρα όλων των Ελλήνων», πατρίδα του ποιητή και «πρώτη του ερωμένη». Ένας τόπος που δεν κουβαλά μονάχα το φορτίο των αναμνήσεων, αλλά και της ιστορίας, καθώς ο Αχιλλέας, οι Μυρμιδόνες, η Θέτιδα έχουν αφήσει τα χνάρια τους εκεί κι ο ποιητής μας μέσα από το όνειρο τα ξαναβρίσκει, σε μια εποχή «που αφήσαμε την Ιστορία μας ξέφραγο αμπέλι».

Ο Νίκος Μπατσικανής τοποθετείται στο σήμερα μέσω του χθες. Νοσταλγικός και φέρνοντας στον αναγνώστη τη γεύση της χαμένης αθωότητας, προχωρά σε μια εξομολογητική εξιστόρηση έχοντας ως πρώτη ύλη τις αναμνήσεις μιας οριστικά περασμένης εποχής.  

(Αναδημοσίευση απο το περιοδικό vakxikon.gr, τ.25, Μάιος 2014)