"Κάθε βιβλίο πρέπει να κομίζει κάτι καινούργιο"

O συγγραφέας Γιώργος Σκαρμπαδώνης, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου "Ντεπό" από τις εκδόσεις Πατάκη.

 

Μιλήστε μου για το νέο σας βιβλίο, "Ντεπό", που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πατάκη.

Πρόκειται για είκοσι εφτά διηγήματα γραμμένα την τελευταία τριετία. Βασικοί θεματικοί άξονες είναι το άστυ και η περιφέρεια, η μοναξιά και η συνύπαρξη, η φθορά και η απειλή του τέλους, η σχέση με τα ζώα, το τώρα και η μνήμη, το ελάχιστο και η μέγιστη σημασία του. Ενοποιητικό στοιχείο είναι πάντα το ύφος και η γλώσσα.

Έχετε ασχοληθεί πολύ με τη μικρή φόρμα, το διήγημα. Θεωρείτε ότι ως λογοτεχνικό είδος έχει από το κοινό ικανοποιητική ανταπόκριση; Ή ο κόσμος αγκαλιάζει κατ' εξοχήν το μυθιστόρημα;

Τον τελευταίο καιρό υπάρχει μια μεγαλύτερη αποδοχή του διηγήματος. Το μυθιστόρημα για πολλούς και μάλλον ακόμα αδιευκρίνιστους λόγους διαβάζεται πιο πολύ, ειδικά στην Ελλάδα, που έχει και μεγάλη παράδοση το διήγημα. Το θέμα, βέβαια, πάντοτε είναι να είναι πολύ καλό το βιβλίο, είτε μικρής, είτε μεγάλης φόρμας.

Τι είναι αυτό που θέλετε να εκφράσετε μέσα από τη γραφή; Ποιος θα λέγατε πως είναι ο βασικός άξονας της λογοτεχνικής σας δημιουργίας;

Δεν εκφράζει κανείς κάτι συγκεκριμένο, δε θέλει να στείλει ένα μήνυμα – αλλιώς θα έγραφε ένα άρθρο. Η λογοτεχνία είναι εξόχως περίπλοκη, πολυσημική και αινιγματική, και πασκίζει να αναδείξει την βαθύτερη ανθρώπινη κατάσταση, να φωταγωγήσει πλευρές της ανθρώπινης περιπέτειας με ένα καινούργιο φως.

Συγγραφή και επιτυχία: τι είναι επιτυχία για εσάς σε ό,τι αφορά στη συγγραφική σας δραστηριότητα;

Επιτυχία είναι να δώσεις τον καλύτερό σου εαυτό, με απόλυτη αυστηρότητα και πάθος. Με αφοσίωση και πειθαρχία. Από εκεί και πέρα κανείς δεν μπορεί να προβλέψει αν ένα βιβλίο θα έχει αποδοχή, θα είναι επιτυχημένο. Εξάλλου η επιτυχία είναι κάτι σχετικό – υπάρχουν και κακά βιβλία που κάνουν δεκάδες εκδόσεις.

Πόσος …"Σκαμπαρδώνης" υπάρχει μέσα σε κάθε σας κείμενο; Πόσο αξιοποιείτε λογοτεχνικά τα προσωπικά σας βιώματα;

Προφανώς και αξιοποιούνται. Αλλά δεν αρκούν τα δικά μου βιώματα, οφείλω να αναδείξω, να μεταπλάσω και τα βιώματα των άλλων, ενώ συμμετέχει πάντα η επινόηση και η φαντασία. Είναι συνδυασμός πολλών στοιχείων και υλικών, είναι η πάλη με το ύφος, τη γλώσσα, και η αγωνία διάνοιξης νέων εκφραστικών δρόμων. Κάθε βιβλίο πρέπει να κομίζει κάτι καινούργιο, αλλιώς δεν έχει νόημα να το εκδώσεις.

Τα κείμενα σας έχουν φτάσει και στη μεγάλη οθόνη. Πώς ήταν η εμπειρία της επαφής με την έβδομη τέχνη;

Είναι μια ευχάριστη εμπειρία. Γνωρίζεις μια άλλη, συγγενική τέχνη από τα μέσα, συνυπάρχεις με σκηνοθέτες και ηθοποιούς, ζεις την επίπονη διαδικασία δημιουργίας μιας ταινίας κι όλο αυτό αποτελεί κάποιο είδος διδασκαλίας. Αρδεύεται και η δική σου τέχνη μέσα απ’ όλα αυτά.

Θεωρείτε ότι η κρίση είχε, μέχρι στιγμής, βαθιά επίδραση στη λογοτεχνία; Έχει προκύψει, κατά τη γνώμη σας, ενδιαφέρουσα λογοτεχνική παραγωγή τα τελευταία χρόνια;

Πάντα υπάρχει ενδιαφέρουσα παραγωγή. Η ανθρώπινη κρίση είναι αιώνια και ατελεύτητη, δεν έχει να κάνει μόνο με το οικονομικό. Υπάρχει ο έρωτας, η απώλεια, η οδύνη, η παραφροσύνη, ο θάνατος, η προδοσία, η μοναξιά και κλπ, που δε φεύγουν ποτέ από την επικαιρότητα.

Τι είναι αυτό που δεν έχετε κάνει ακόμα λογοτεχνικά; Ποιοι είναι οι μελλοντικοί σας στόχοι και οι ευσεβείς σας πόθοι;

Αυτό δεν μπορώ να το ξέρω. Είναι θέμα έμπνευσης, συγκυρίας, και άλλων στοιχείων απρόβλεπτων. Ας έχουμε υγεία και ό,τι είναι να 'ρθει, θα 'ρθει.

 

Απο το 38ο τεύχος του περιοδικου Vakxikon.gr (www.vakxikon.gr)

10 ταινίες που -άμεσα ή έμμεσα- διαπραγματεύονται το θέμα της σχέσης πατέρα και γιου.

 

The Godfather I, II, III (1972, 1974, 1990), του Francis Ford Coppola

Στην αριστουργηματική αυτή τριλογία οι οικογενειακοί δεσμοί παίζουν τον κινητήριο μοχλό της δράσης. Πέρα από το προφανές, ότι δηλαδή η εξουσία της Μαφίας περνά από τον πατέρα στο γιο, είναι ενδιαφέρων ο τρόπος που οι σχέσεις μεταξύ των αρσενικών μελών της οικογένειας επηρεάζουν τα γεγονότα. Ο Al Pacino θα ασχοληθεί τελικά με την ..."οικογενειακή παράδοση", αφότου θα αναλάβει να εκδικηθεί για την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του πατέρα του, του Marlon Brando. Ο Brando φαίνεται επίσης να έχει ως απαράβατο ιερό τη σχέση του με τα παιδιά του. Ο Al Pacino, με τη σειρά του, έχει διαταραγμένες σχέσεις με τον δικό του γιο, επειδή ο τελευταίος ακολουθεί έναν δρόμο που αυτός δεν εγκρίνει. Και έτσι σιγά-σιγά ξεδιπλώνονται και απλώνονται σε πολλά επίπεδα οι σχέσεις πατεράδων και υιών μέσα στα χρόνια των τριών αυτών ταινιών.

Kramer VS Kramer (1979), του Robert Benton

Η απόλυτη ταινία για τη σχέση πατέρα-γιου. Η Meryl Streep έχει τα ψυχολογικά της και παρατάει σύζυγο (Dustin Hoffman) και παιδί. Πατέρας και γιος θα πρέπει να συνηθίσουν τη νέα τάξη πραγμάτων και να μάθουν να συμβιώνουν -και θα τα καταφέρουν περίφημα. Τρυφερό και συγκινητικό, το έργο μάς έρχεται από τα 70s, αλλά βλέπεται -με δάκρυα στα μάτια- σαν να γυρίστηκε χθες. (Και φυσικά κέρδισε Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Σεναρίου, Σκηνοθεσίας, Α' Ανδρικού και Β' Γυναικείου).

The shinning (1980), του Stanley Kubrick

Αν αυτή δεν είναι μια προβληματική σχέση πατέρα-γιου, τότε ποια είναι; Ο Jack Nicholson αναλαμβάνει να συντηρήσει για έναν ολόκληρο χειμώνα ένα απομονωμένο ξενοδοχείο. Στην πορεία όμως κάπου αρχίζει να τρελαίνεται και -εκτός από το σύζυγο- θα την πληρώσει και ο γιος. Ο απόλυτος τρόμος, λοιπόν, να βλέπεις τον πατέρα σου να εγκαταλείπει κάθε λογική -τρόμος που χτίστηκε περίφημα από τον Stanley Kubrick.

Star wars VI (1983), του Richard Marquant

(Όσοι δεν έχουν δει τα Star wars -αν υπάρχουν τέτοιοι- να μη διαβάσουν παρακάτω). Τα Star Wars μάς αρέσουν για πάρα πολλούς λόγους: περιπέτεια, αγωνία, διαπλανητικά κυνηγητά. Και για έναν λόγο επιπλέον: περιλαμβάνουν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις που είδαμε ever στη μεγάλη οθόνη. Η σκηνή που ο Darth Vader φωνάζει "Luke I'm your father" μας έχει φυσικά στιγματίσει και έχει δώσει στο όλο project μια ενδιαφέρουσα διάσταση που δεν έχει μέχρι εκείνη τη στιγμή. 

Back to the future I & II (1985, 1989), του Robert Zemeckis

Πώς θα ήταν αν είχες την ευκαιρία να συναντήσεις τον πατέρα σου στα νιάτα του; Ο Marty McFly (Michael Fox) είχε αυτήν την ευκαιρία χάρη στη χρονομηχανή του επιστήμονα φίλου του Emmett Brown. Ο πατέρας McFly βέβαια είναι αδέξιος και ντροπαλός και η εικόνα του μάλλον απογοητευτική, αλλά ο ήρωας μας πρέπει όχι μόνο να τον έχει από κοντά, αλλά και να τον βοηθήσει να τα φτιάξει με τη μητέρα του! Και στο sequel της ταινίας συναντάμε πάλι τη σχέση πατέρα-γιου, καθώς ο ήρωας ταξιδεύει στο μέλλον για να γλιτώσει το γιο του από μπελάδες…  

Indiana Jones and the Last Crusade (1989), του Steven Spielberg

Χαριτωμένη, αστεία, αρκετά ρεαλιστική, ο τρόπος που παρουσιάζεται η σχέση μεταξύ του Indiana Jones και του πατέρα του σε αυτήν την ταινία είναι υπέροχος και συνδέεται πολύ όμορφα με την πλοκή. Πατέρας και γιος μοιάζουν να μην έχουν τις καλύτερες σχέσεις και διαφωνούν συχνά-πυκνά, αλλά αγαπιούνται πολύ και βοηθούν ο ένας τον άλλον με τους πιο απίθανους τρόπους -ό,τι συμβαίνει δηλαδή και στη ζωή! Οι καλύτερες στιγμές της ταινίας είναι οι κοινές σκηνές Harrison Ford-Sean Connery (και γι' αυτό ξεχωρίζουμε αυτό το φιλμ από τα άλλα τρία της τετραλογίας).

In the name of the father (1993), του Jim Sheridan

Ο Daniel Day-Lewis φυλακίζεται άδικα με την κατηγορία της τρομοκρατίας -και μαζί με αυτόν η μπάλα παίρνει και τον πατέρα του. Πατέρας και γιος αγωνίζονται μέσα από τη φυλακή να βρούνε το δίκιο τους και έρχονται πολύ κοντά ο ένας στον άλλον. Η ταινία κάνει ούτως ή άλλως το στομάχι σου να σφίγγεται από θυμό για την αδικία, αλλά αν κάτι απογειώνει το συναισθηματικό της φορτίο είναι η σχέση μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών.

The lion king (1994)

Ποιος δεν έχει κλάψει στη σκηνή που ο Μουφάσα πεθαίνει και  ο Σίμπα μένει ορφανός; Η σχέση των δύο αυτών λιονταριών είναι η βάση όλης της ταινίας και φυσικά είναι σαφές ότι ο Σίμπα δε θα είχε γίνει ποτέ αυτό που κατάφερε τελικά να γίνει αν δεν είχε χάσει τον πατέρα του. Από τα best of της Disney που καταφέρνει να περάσει τα μηνύματά της με πολύ εύστοχο και ώριμο τρόπο.

La vita è bella (1997), του Roberto Benigni

Αυτή είναι και θα είναι η νούμερο ένα ταινία για την πατρική αγάπη. Ο Roberto Benigni είναι Εβραίος και οδηγείται από τους Γερμανούς σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Μαζί του είναι και ο γιος του, που δεν πρέπει όμως να καταλάβει τίποτα για τη φρίκη του πολέμου. Ο ευφυέστατος πατέρας καταφέρνει να δημιουργήσει στον υιό του την εντύπωση πως παίρνουν μέρος σε ένα παιχνίδι με έπαθλο ένα τανκ. Κι εμείς ως θεατές δεν ξέρουμε αν πρέπει να γελάσουμε στις τραγελαφικές σκηνές ή να κλάψουμε.

Big fish (2003), του Tim Burton

Μια πανέξυπνη ταινία που μας παρουσιάζει ένα σωρό σουρεαλιστικές ιστορίες, με σημείο αναφοράς τη σχέση πατέρα-γιου. Ο πατέρας, λοιπόν, της ταινίας μας έχει τη συνήθεια να αφηγείται θεότρελες και εντελώς απίθανες ιστορίες, πράγμα που θα τον οδηγήσει σε βαθιά ρήξη με το γιο του. Κάποια γεγονότα όμως θα σταθούν ως αφορμή για να επανεξετάσει ο γιος τη γνώμη που έχει για τον πατέρα του. Διασκεδαστικό, τρυφερό, συγκινητικό, λυτρωτικό, το πιο διαφορετικό (και -γιατί όχι;- ίσως και το πιο ωραίο) φιλμ του Tim Burton.

Αναδημοσίευση απο το Artcore Magazine (artcoremagazine.gr)

Εντάξει λοιπόν, έχει ζέστη. Καιρό είχαμε να νιώσουμε τέτοιες θερμοκρασίες, η ζωή μας γίνεται δυσκολότερη, δεν έχουμε και πολλά λεφτά για τη ΔΕΗ.

Το θέμα του καύσωνα έπληξε πρώτα τις γυναίκες με μέσο όρο ηλικίας τα 60something, που ο καιρός και ειδικά τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι το αγαπημένο τους θέμα και η αγαπημένη τους πηγή άγχους.

Μετά φυσικά το θέμα έπληξε τα social media, με αστεία στην αρχή, με γκρίνιες και σχετικές ειδήσεις στη συνέχεια. Όλη μέρα όλοι παραπονιούνται για τη ζέστη, όπως πριν καναδυό βδομάδες παραπονιούνταν για τη βροχή. Και όλα τα ειδησεογραφικά (τρόπος του λέγειν) site -μη χάσουν- ανεβάζουν σχετικές αναρτήσεις, για το τι θερμοκρασίες έρχονται, για το πόση ζέστη έχει σε άλλες χώρες, για τους καύσωνες που έπληξαν την Ελλάδα τα περασμένα χρόνια.

Είναι αλήθεια τόσο τρομερό και τόσο αξιοπερίεργο το γεγονός ότι Ιούλιο μήνα, στην καρδιά του καλοκαιριού, έχει ζέστη, έστω και λίγη παραπάνω, ώστε όλοι μας, όλη μέρα, να ασχολούμαστε με αυτό;

Έχει μια εμμονή ο Έλληνας με τον καιρό. Δεν ξέρω αν συμβαίνει και σε άλλες χώρες αυτό, πάντως εδώ συμβαίνει σίγουρα και χωρίς προφανή λόγο. Πού και να ήμασταν καμιά χώρα του Ισημερινού ή του Βόρειου Πόλου ή να είχαμε τίποτα μουσώνες και τυφώνες. Μια κλασική μεσογειακή χώρα είμαστε με αρκετά προβλέψιμο καιρό και πολύ νορμάλ καιρικές συνθήκες.

Μήπως μας έφαγε αυτό; Καλομάθαμε στην ομαλότητα και αν ξεφύγει κάτι μας κακοφαίνεται; Μήπως πάλι θέλουμε να γίνουμε πιο εξωστρεφείς και να επικοινωνήσουμε με κόσμο και ο καιρός είναι, ως γνωστό, το καλύτερο θέμα για να πιάσουμε κουβέντα;

Μήπως είναι και το άλλο; Με όλα αυτά τα γεγονότα των τελευταίων ετών, έχουμε χάσει κάθε αίσθηση σταθερότητας, κάθε αίσθηση ασφάλειας. Μπροστά στο φόβο του αβέβαιου, του αγνώστου, ο αναμενόμενος καιρός είναι μία σταθερά, μια ευνοϊκή συνθήκη για να μπορούμε να πιαστούμε από κάπου. Όταν χαλάει κι αυτός και αποκλίνει από τα συνηθισμένα, η ανασφάλεια μας γιγαντώνονται.

Ίσως να συμβαίνει κάτι τέτοιο, γιατί για την εμμονή μας αυτή άλλη ερμηνεία δε φαίνεται να υπάρχει.

10 -καλές και κακές- στιγμές από τη σκηνοθετική πορεία του Clint Eastwood

Ακόμα κι αν είσαι κάτω από τριάντα και δεν πρόλαβες να αγαπήσεις τον ηθοποιό Eastwood, σίγουρα μπορείς να λατρέψεις τον σκηνοθέτη. Ο Eastwood πέρασε στη σφαίρα του κινηματογραφικού θρύλου ήδη από τη συμμετοχή του σε δεκάδες ταινίες και από τους εμβληματικούς του ρόλους στα γουέστερν και στις αστυνομικές ταινίες ως βρώμικος Χάρυ. Η καριέρα του στην 7η τέχνη ήταν ήδη κορυφαία χάρη στις ερμηνείες του, όμως ο Eastwood εκτός από ωραίος ηθοποιός, είναι και κορυφαίος σκηνοθέτης. Έχει σκηνοθετήσει δεκάδες ταινίες από την δεκαετία του '70 μέχρι σήμερα και μας έχει χαρίσει κινηματογραφικά διαμάντια που λατρέψαμε.

Unforgiven (Οι ασυγχώρητοι), 1992

Ο Clint Eastwood σκηνοθετεί το τελευταίο γουέστερν της καριέρας του και κερδίζει και το πρώτο του Όσκαρ Σκηνοθεσίας. Ο Clint Eastwood και ο Morgan Freeman έχουν αποσυρθεί από τη δράση, αλλά αποφασίζουν να αναλάβουν μια ακόμα δουλειά για να βοηθήσουν μια ομάδα γυναικών που θέλουν να πάρουν εκδίκηση. Πρόκειται για ένα πιο …συναισθηματικό γουέστερν, όχι στο είδος που μας είχε συνηθίσει ο Eastwood. Η ταινία κέρδισε και Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας (που ίσως δεν το άξιζε, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα).

The Bridges of Madison County (Οι γέφυρες του Μάντισον), 1995

Δεν είναι από τις ταινίες που θυμάσαι για μια ζωή, αλλά αξίζει να τη δεις. Ο Clint Eastwood και η Meryl Streep είναι δύο μεσήλικοι που ερωτεύονται κεραυνοβόλα και βιώνουν μια βαθιά και γνήσια αγάπη. Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Robert James Waller και ο Eastwood μπορεί να υπερηφανεύεται αν μη τι άλλο γι' αυτό: ότι δεν κατέστρεψε το βιβλίο και έκανε μια από τις πιο επιτυχημένες μεταφορές της λογοτεχνίας στη μεγάλη οθόνη (στο μέτρο τουλάχιστον που αυτό είναι εφικτό).

Mystic River (Σκοτεινό ποτάμι), 2003

Είναι το "Mystic river" το αριστούργημα του Eastwood; Ναι, είναι. Τρεις παιδικοί φίλοι ξαναβρίσκονται μετά από χρόνια κάτω από δυσάρεστες συνθήκες: η κόρη του ενός έχει δολοφονηθεί, ο άλλος είναι ο αστυνομικός που ερευνά την υπόθεση, ενώ ο τρίτος είναι ο ύποπτος. Συγκλονιστικό θρίλερ, από τα κορυφαία που γυρίστηκαν ποτέ, και με ένα φινάλε που σε στοιχειώνει. Θα μπορούσε βέβαια η ταινία να παραμείνει απλώς στο επίπεδο ενός καλογυρισμένου θρίλερ: όμως ο Eastwood, πέρα από την αγωνία και τη δράση, φωτίζει με έναν μοναδικό τρόπο τις προσωπικές ιστορίες των ηρώων του και αυτό είναι που κάνει τη ταινία τόσο τραγική. Αυτό είναι και το χαρακτηριστικό του Eastwood ως σκηνοθέτη, ότι ενώ αφηγείται πολύ σκληρές ιστορίες, τους δίνει μια βαθύτατα ανθρώπινη διάσταση. (Δύο Όσκαρ Ερμηνείας και άλλες τέσσερις υποψηφιότητες, μεταξύ άλλων Σκηνοθεσίας και Καλύτερης Ταινίας -που θα μπορούσαν να είχαν κερδηθεί, αν εκείνη την χρονιά δεν είχε σαρώσει το "Lord of the rings: the return of the king").

Million Dollar Baby, 2004

Αυτή είναι ταινία για πολύ κλάμα: ανθρώπινη, συγκινητική, τρυφερή, και συγχρόνως σκληρή. Η Hilary Swank βάλθηκε στα τριάντα-φεύγα της να γίνει πυγμάχος και ο σκληρός και λιγομίλητος Eastwood δε θέλει να την προπονήσει. Σύντομα βέβαια θα αλλάξει γνώμη και μεταξύ τους θα αναπτυχθεί ένας ιδιαίτερος δεσμός. Η ταινία του Eastwood που σάρωσε τα Όσκαρ (Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Ά Γυναικείου για τη Hilary Swank και Β' Ανδρικού για τον Morgan Freeman και άλλες τρεις υποψηφιότητες) και που αποτελεί μία από τις πιο άρτιες και δυνατές της φιλμογραφίας του.

Changeling (Η ανταλλαγή), 2008

Όχι από τις καλύτερες σκηνοθετικές στιγμές του, παρόλο που έχει στα χέρια του μια Angelina Jolie που δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας (και μας κάνει και πάλι να αναρωτιόμαστε γιατί χαραμίζεται σε ταινίες δράσης) και ένα story πάρα πολύ δυνατό που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Η ταινία, λοιπόν, είναι ένα ενδιαφέρον θρίλερ, που έχει να κάνει με την εξαφάνιση ενός αγοριού. Jolie και αστυνομία ψάχνουν και έρχονται στο φως ανατριχιαστικά στοιχεία… Δυστυχώς, σε κάποια σημεία σαν να μη σε πείθει το φιλμ και φαίνεται να έχει μερικά σεναριακά κενά -δεδομένου ότι σκηνοθέτης είναι ο Eastwood έχεις μεγαλύτερες προσδοκίες. Το ωραίο πάντως με αυτήν την ταινία είναι ότι ο Eastwood έχει γράψει και το soundtrack (ναι, ασχολείται και με αυτό!) και είναι καταπληκτικό.

(πάρε μια γεύση από το soundtrack εδώ)

Gran Torino, 2008

Άλλο ένα αριστούργημα και η προτελευταία φορά που είδαμε τον Clint Eastwood μπροστά από την κάμερα. (Γι' αυτό και πολλοί υποστήριξαν πως η Ακαδημία θα έπρεπε να του είχε δώσει για αυτήν την ταινία Όσκαρ Ά Ανδρικού Ρόλου, μιας και, παρά τις κατά καιρούς υποψηφιότητες, δεν έχει κερδίσει ποτέ). Κι εδώ τον βλέπουμε στον συνηθισμένο ρόλο του σκληρού και ιδιότροπου, που αναπτύσσει μια φιλική σχέση με τους ασιατικής καταγωγής έφηβους γείτονες του. Αντιρατσιστικά μηνύματα, δράση, ένα πολύ δυνατό σενάριο, ένα φινάλε συγκλονιστικό και μια ερμηνεία από τον Eastwood που, ας πούμε, αποτελεί την επιτομή όλης του της καριέρας ως ηθοποιός.

Hereafter (Η ζωή μετά), 2010

Μια ασυνήθιστη ταινία για Eastwood, καθώς έχουμε πολύ έντονο το μεταφυσικό στοιχείο. Τρεις ανεξάρτητες ιστορίες έχουν ως θέμα τους το θάνατο και την επαφή με την …άλλη πλευρά. Μια τέτοια ταινία θα μπορούσε να περάσει στην κατηγορία της επιστημονικής φαντασίας, αλλά χάρη στον Eastwood κρατιέται σε πολύ ρεαλιστικά επίπεδα. Από τις πιο συγκινητικές και τρυφερές ταινίες που έχει γυρίσει.

J. Edgar, 2011

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Eastwood σκηνοθετεί μια βιογραφία, είναι όμως η μοναδική που επιλέγει ένα τόσο ιντριγκαδόρικο πρόσωπο σαν αυτό του ιδρυτή του FBI. Το καλό είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζει τον ήρωα του αποδίδει στη μεγάλη οθόνη τον ιδιότροπο και μυστήριο χαρακτήρα που -λένε ότι- είχε ο Hoover. Σε αυτό φυσικά συμβάλλει καταλυτικά και η αψεγάδιαστη ερμηνεία του Leonardo DiCaprio. Το κακό είναι ότι η ταινία δεν καταφέρνει να απογειωθεί, παρόλο που σε γενικές γραμμές είναι καλοστημένη. Είτε την δεις είτε όχι, σχεδόν το ένα και το αυτό…

American sniper (Ελεύθερος σκοπευτής), 2014

Εδώ ο Clint Eastwood λιγάκι μας τα χάλασε. Παρόλο που η ταινία έκανε μεγάλο ντόρο και έφτασε άνετα μέχρι τις υποψηφιότητες των Όσκαρ (προτάθηκε μεταξύ άλλων και για Καλύτερης Ταινίας), είναι πολύ μέτρια -για τα δεδομένα τουλάχιστον του σκηνοθέτη. Η υπόθεση βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και είναι βιογραφία του αμερικανού σκοπευτή Chris Kyle. Το αποτέλεσμα: άλλη μια ταινία σαν τις δεκάδες που έχουν γυριστεί τα τελευταία 10-15 χρόνια για τον πόλεμο στο Ιράκ, συν το γεγονός ότι αποτελεί απίστευτη …"αμερικανιά". Είναι να απορείς για ποιο λόγο αποφάσισε ο Eastwood να τη γυρίσει και μάλιστα με αυτόν τον τρόπο.

Sully, 2016

Στην τελευταία του μέχρι στιγμής ταινία είναι που σκέφτεσαι ότι ο αγαπημένος μας σκηνοθέτης μάλλον κουράστηκε και ίσως θα έπρεπε επιτέλους να αναπαυτεί και να σταματήσει να γυρίζει ταινίες. Από υπόθεση είναι σούπερ: μια βλάβη προκαλείται σε ένα αεροπλάνο εν ώρα πτήσης και ο πιλότος καταφέρνει άψογα να το προσγειώσει σε ένα ποτάμι εντός πόλης… Αντί να δώσει έμφαση στο καθεαυτό γεγονός και να δημιουργήσει μια ταινία αγωνίας και δράσης, επικεντρώνεται -δήθεν- στον ψυχισμό του ήρωα και στις αμφιβολίες του για το αν πήρε τη σωστή απόφαση. Μόνο που προφανώς δεν του βγήκε όπως θα ήθελε… Βαρετό, υποτονικό, άνευρο.

Αναδημοσίευση απο το artcoremagazine.gr

μια ποιητική εναλλαγή προσώπων

σχολιάζοντας τρία ποιήματα της Χρυσάνθης Ιακώβου από τη συλλογή «Τεθλασμένοι χρόνοι», εκδόσεις βακχικόν

 

διαιρεμένοι εαυτοί

τεθλασμένοι εαυτοί

στα μισάνοιχτα παράθυρα,

διαιρεμένοι εαυτοί

στα τρία, στα εννιά, στα εικοσιπέντε,

ποιον να διαλέξεις,

ο αέρας που μπαίνει

και ο θόρυβος των αυτοκινήτων

τόσο επιτηδευμένος, τόσο φιλάρεσκος,

στα είκοσι, στα εικοσιεννιά, στα τριανταδύο,

τόσες ζωές,

ποια να διαλέξεις,

τόσες εκδοχές,

τόσες θολές

αντανακλώμενες

ακαθόριστες λύσεις.

 

Το πρόσωπο που επιλέγει εδώ το ποιητικό υποκείμενο είναι το δεύτερο ενικό, το εσύ, που αποτελεί μια άλλη όψη του εαυτού, μια μικρή υπεκφυγή και μια ελάχιστη συγκάλυψη του εγώ. Ίσως μόνον έτσι μπορεί να αναμετρηθεί με τις διαδρομές των χρόνων, αισθητοποιώντας ποιητικά μια αποστασιοποίηση. Με την πλήρη συνείδηση ωστόσο πως αυτές οι αντανακλώμενες ακαθόριστες λύσεις, όσο θολές κι αν φαίνονται, ρίχνουν το φως τους πάνω του. Πώς να ξεφύγεις από το φορτίο που μέσα σου φέρεις;

 

σκιές

στο σπίτι αυτό

δε μένει πια κανείς

και τα υπόκωφα βήματα

και οι ψίθυροι

και τα πιάτα που πλένονται αθόρυβα

και τα σεντόνια που στρώνονται τα καθαρά

δεν είναι παρά αναμνήσεις

δεν είναι παρά σκιές

δεν είναι παρά

αντανακλώμενες προβολές

μιας παλιάς θλιμμένης ευτυχίας.

 

Στο σπίτι αυτό το έρημο, μα στοιχειωμένο από ήχους γνώριμους παλαιούς, κυριαρχεί μια τριτοπρόσωπη αντανάκλαση από προβολές μιας θλιμμένης ευτυχίας. Το ποιητικό υποκείμενο προτίμησε εδώ να πάρει τη θέση του θεώμενου προσώπου σε μια μεγαλύτερη και σαφέστερη αποστασιοποίηση, η οποία όμως ξανά ρίχνει το φως της πάνω του σαν μια μνήμη οπτική και ηχητική, εσωτερική σε κάθε περίπτωση.

 

πόλεις σφραγιστές

και η πόλη μοναχή

με τα γκρίζα στενά της,

τα φθαρμένα της πλακόστρωτα,

τις σφραγισμένες πόρτες των σπιτιών της,

χαμένη στο ημίφως

που φέγγουν οι λάμπες των δρόμων,

υπάρχει και δεν υπάρχει

στον πελώριο χάρτη του κόσμου,

κι οι κάτοικοί της

υπήρξαμε και δεν υπήρξαμε,

αφουγκραστήκαμε κάποτε

τον αχό της ιστορίας,

ανυψωθήκαμε

ίσα με τις ταράτσες

τις σημαίες

τους λόφους

να φυσήξει και για εμάς

λίγος αέρας.

 

Το εμείς εδώ καταλληλότερο προκειμένου να ενταχθεί το εγώ και το εσύ αλλά κι εκείνο το απρόσωπο τάχα αυτό πιο ομαλά στο πλαίσιο μιας πόλης που φθίνει και σβήνει απειλώντας να παρασύρει μαζί της όλα τα πρόσωπα -πραγματικά και ποιητικά- στη φθορά. Εκείνα όμως, σε μια σύμπλευση απρόσμενη ανυψώνονται στο προσιτό ύψος που συναντώνται με λίγο αέρα. Μια νότα αισιοδοξίας, ίσως, σε μια ποίηση που λιτά και απλά δηλώνει την αναζήτηση του εαυτού μέσα από εικόνες  αυτοαναιρούμενες. Ψάχνει το στέρεο έδαφος, τον ίσιο δρόμο αλλά αυτός τρέμει καταργώντας την ευστάθεια και καθιστώντας την όποια ισορροπία επισφαλή. Μια ποίηση που ακροβατεί ανάμεσα στη ματαίωση και στην αναζήτηση. Ενδιαφέρουσα σε κάθε περίπτωση.

 σχολιασμός: Διώνη Δημητριάδου

 

4 Ιουνίου 2017, meanoihtavivlia.blogspot.gr